آشنایی با پکیج SOT در قطعات SMD
اگر با مدارهای SMD کار می‌کنی، حتماً نام انواع پکیج SOT را زیاد دیده‌ای. این خانواده پکیج، مخصوص ترانزیستورها و رگولاتورهاست و کمک می‌کند مدار را در فضای کم و با مونتاژ سطحی طراحی کنی. در این مطلب به‌صورت خلاصه، آشنایی با پکیج SOT و کاربرد آن در الکترونیک را مرور می‌کنیم.
پکیج SOT چیست و چرا مهم است؟
SOT مخفف Small Outline Transistor است. طراحان مدار از این پکیج برای ترانزیستورهای سیگنال کوچک، رگولاتورهای ولتاژ و بعضی آیسی‌های ساده استفاده می‌کنند. پایه‌ها مستقیماً روی سطح برد لحیم می‌شوند و نیازی به سوراخ‌کاری نداریم؛ همین موضوع پکیج‌های SOT را برای بردهای فشرده مناسب می‌کند.
نحوه نام‌گذاری و کدگذاری انواع پکیج SOT
روی دیتاشیت و بدنه قطعه معمولاً کدهایی مثل SOT23-3، SOT23-5، SOT323 یا SOT223 دیده می‌شود. این کدها دو چیز را مشخص می‌کنند:
-
چند پایه دارد
-
فاصله‌ی بین پایه‌ها چقدر است
وقتی این منطق را بشناسی، معرفی انواع پکیج SOT برایت فقط یک لیست حفظی نیست؛ سریع‌تر می‌فهمی کدام مدل با طراحی بردت سازگار است.
انواع پکیج SOT بر اساس تعداد پایه
در بین پکیج‌های SOT در قطعات SMD، چند مدل پرکاربردتر هستند:
SOT23-3
سه پایه دارد. خیلی از ترانزیستورهای کوچک سیگنال در همین پکیج عرضه می‌شوند و برای مدارهای ساده سوئیچینگ و تقویت‌کننده‌های کم‌قدرت استفاده می‌شوند.
SOT23-5
پنج پایه ارائه می‌کند و فضا را جمع‌وجور نگه می‌دارد. تعدادی از رگولاتورهای ولتاژ، مقایسه‌گرها و آیسی‌های کوچک آنالوگ یا دیجیتال این پکیج را انتخاب می‌کنند.
SOT323
این مدل نسبت به SOT23 کوچک‌تر است و فاصله پایه‌های آن حدود ۰٫۶۵ میلی‌متر است. وقتی فضای روی PCB خیلی محدود می‌شود، طراح به سراغ این گزینه می‌رود.
مقایسه انواع پکیج‌های SOT در الکترونیک بر اساس فاصله پایه‌ها
در طراحی حرفه‌ای، فقط تعداد پایه مهم نیست؛ فاصله بین پایه‌ها هم روی تراکم مدار و سختی لحیم‌کاری اثر می‌گذارد. چند نمونه معروف:
-
SOT-523 → فاصله پایه‌ها حدود ۰٫۵ میلی‌متر
-
SOT-323 → فاصله پایه‌ها حدود ۰٫۶۵ میلی‌متر
-
SOT-23 → فاصله پایه‌ها حدود ۰٫۹۵ میلی‌متر
-
SOT-89 → فاصله پایه‌ها حدود ۱٫۵ میلی‌متر
-
SOT-143 → فاصله پایه‌ها حدود ۱٫۹ میلی‌متر
-
SOT-223 → فاصله پایه‌ها حدود ۲٫۳ میلی‌متر
با این مقایسه، راحت‌تر می‌توانی بین پکیج‌های کوچک مثل SOT-23 و مدل‌های بزرگ‌تری مثل SOT-223 انتخاب کنی و بدانی کجا از انواع پکیج SOT23 و SOT223 استفاده کنی.
جمع‌بندی انتخاب انواع پکیج SOT برای طراحی مدار
برای طراحی یک برد SMD تمیز و حرفه‌ای، فقط نوع قطعه مهم نیست؛ نوع پکیج SOT هم نقش جدی دارد. با شناخت ابعاد، تعداد پایه و فاصله پین‌ها در خانواده SOT:
-
انتخاب قطعه با فضای برد هماهنگ می‌شود
-
مونتاژ راحت‌تر پیش می‌رود
-
و دیتاشیت‌ها برایت واضح‌تر می‌شوند
این نوشته یک راهنمای کوتاه برای کسانی است که می‌خواهند با انواع پکیج‌های SOT در الکترونیک آشنا شوند و در پروژه‌های بعدی، سراغ مناسب‌ترین پکیج‌های SOT در قطعات SMD بروند.
